Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μεγίστη Μονή Βατοπεδίου είναι μια εκ των είκοσι μονών του Αγίου Όρους και κατατάσσεται δεύτερη στην ιεραρχία των Αγιορείτικων μονών. Βρίσκεται στη μέση της βορειανατολικής πλευράς της χερσονήσου. Βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα ενός μεγάλου όρμου, που παλιά ονομαζόταν Λιμήν του Κλήμεντος. Κοντά στη Μονή υπάρχει ο χείμαρρος Λάκκος, που κατεβαίνει από την οροσειρά Κρειοβούνι. Η Μονή ήταν αρχικά αφιερωμένη στην Υπαπαντή και αργότερα στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής είναι ο Αρχιμανδρίτης Εφραίμ Βατοπεδινός.