Αρσανάς Ι.Μ. Ζωγράφου

Ο Αρσανάς της Μονής Ζωγράφου βρίσκεται στον Σιγγιτικό κόλπο στη ΝΔ ακτή της χερσονήσου του Αγίου Όρους.
Αποτελεί κτιριακό συγκρότημα που θεωρείται από τους μεγαλύτερους αρσανάδες του Αγίου Ορους. Χρησίμευε ως στρατηγική βάση και βάση επιμελητείας (λιμάνι άφιξης και επισκευής καραβιών, αποθήκευσης εμπορευμάτων) στο μοναστηριακό συγκρότημα Ζωγράφου, όπου ανήκει, και από το οποίο απέχει πέντε χιλιόμετρα.

Το συγκρότημα του μεγάλου αρσανά αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα αρσανά για το Άγιον Όρος· σώζεται σε ικανοποιητική κατάσταση και είναι πλήρες ως προς τις λειτουργίες και τον αριθμό κτιρίων συνοδείας. Η μεγάλη απόσταση ανάμεσα στη Μονή και αυτόν είναι φανερό ότι επέβαλλε μία ολοκληρωμένη τοπική οργάνωση κτιρίων – λειτουργιών, σε μορφή μικρού παραθαλάσσιου οικισμού.

Στον πύργο του αρσανά έγιναν εκτεταμένες εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης την περίοδο 1996-1998.

Το Όνομα του Κάστρου

Γενικά για τους Αρσανάδες

Ο αρσανάς είναι δημώδης όρος της κοινής ναυτικής γλώσσας και προέρχεται από παραφθορά του λατινικού arsenal. Μια άλλης εκδοχή θέλει τη λέξη να προέρχεται από τα Αραβικά dar as-sina a δηλαδή «οίκος του επαγγέλματος».
Με τον όρο αρσανάς περιγράφονται κυρίως μικρές ναυπηγικές μονάδες και νεώρια που βρίσκονται στο πλησιέστερο λιμάνι από την μονή και στις οποίες ανελκύονται μικρά σκάφη, συνήθως.
To τοπωνύμιο φέρουν πολλοί όρμοι στο Άγιο Όρος όπου υπάρχουν ή υπήρξαν παλαιότερα παρόμοιες εγκαταστάσεις.